|
|
| اهداف |
|
هدف عمومی طرح را میتوان به شرح زیر خلاصه نمود:
|
| تاریخچه و سوابق |
|
رودخانه زهره یکی از مهمترین رودخانههای جنوب کشور میباشد که از کوههای شمال استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود 520 کیلومتر در نهایت به خلیج فارس میریزد. در محدوده مورد بررسی این رودخانه دشتهای لیراوی از بخش دیلم و دشتهای حیات داود شمالی از بخش مرکزی شهرستان بوشهر با سطوح مختلف وجود دارد که در حال حاضر مکان استقرار آبادیها و اراضی کشاورزی است. اهمیت امکانات توسعه منابع آب و خاک این محدوده شایان توجه است.
|
| موقعیت و جانمایی |
|
موقعیت جغرافیایی بدنه سد در مختصات طول شرقی 50 درجه و 52 دقیقه و عرض شمالی 30 درجه و 11 دقیقه قرار دارد.
|
| مشخصات رودخانه |
|
رودخانه زهره یکی از مهمترین رودخانههای جنوب کشور می¬باشد که از کوههای شمال استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود 520 کیلومتر در نهایت به خلیج فارس می¬ریزد. رودخانه زهره یکی از رودخانههای حوضه آبریز هندیجان جراحی میباشد. حوضه آبریز هندیجان جراحی با وسعت 40788 کیلومتر مربع دارای زیرحوضه‌های بسیاری است. حوضه آبریز رودخانه زهره در جنوب کشور واقع شده و از شمال به حوضه‌های مارون و جراحی و از شرق به حوضه‌های کارون و کر و از جنوب به مسیل‌های دیلم و گناوه محدود می‌شود. شهرهای اردکان فارس، پلدشت نورآباد، دوگنبدان، هندیجان و دهدشت در این حوضه قرار دارند. وسعت حوضه آبریز رودخانه زهره ۱۵۴۶۰ کیلومتر مربع است که ۱۰۶۰۰ کیلومتر مربع آن را مناطق کوهستانی و ۴۸۶۰ کیلومتر مربع آن را کوهپایه‌ها و دشت‌ها تشکیل می دهند. این رودخانه از دو شاخه اصلی فهلیان و خیرآباد تشکیل شده است. شاخه اولیه این رودخانه به نام اردکان شناخته می¬شود و سپس به فهلیان تغییر نام می‌دهد. شاخه دیگر رودخانه به نام شیرین یا خیرآباد در محلی به نام حیدر کرار به رودخانه زهره متصل می‌گردد. متوسط آبدهی سالانه رودخانه فهلیان در محل ایستگاه گچساران حدود ۶۴ متر مکعب در ثانیه و آبدهی رودخانه خیرآباد در محل پل خیرآباد حدود ۲۵ متر مکعب در ثانیه و آبدهی کل حوضه زهره (هندیجان) در محل ایستگاه دهملا برابر ۸۳ متر مکعب در ثانیه برآورد گردیده است.
|
| مشخصات حوضه آبریز |
|
سد مخزنی چم شیر از جمله پتانسیلهای ذخیره¬سازی، تنظیم و کنترل آب شناسائی شده در حوزه آبریز رودخانه زهره است. آب ذخیره شده در این مخزن می¬تواند در دشتهای پایاب (لیراوی و حیات داود) و همچنین تأمین حقابه¬ها و دشتهای زیدون، هندیجان و سردشت در خوزستان مورد بهر¬برداری کشاورزی قرار گیرد. همچنین تولید انرژی برقابی در نیروگاه پای بدنه سد پتانسیل دیگری است که در منطقه وجود دارد.
|
| موقعیت سد |
|
استان :کهگیلویه و بویراحمد
شهر: گچساران نقطه جغرافیایی: 25 کیلومتری جنوب شرقی گچساران
|
| ویژگی‌ها |
|
مهمترین ویژگی سد چم شیر که آن را نسبت به سایر سدهای کشور متمایز می¬سازد این است که این سد بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلطکی (RCC) ایران می¬باشد¬.
|
| اثرات جانبی |
|
مهمترین آثاری که اجرای طرح سد مخزنی چم شیر دارد در ذخیره¬سازی و تنظیم آب رودخانه زهره¬، بهسازی کیفیت آن، و با توجه به افزایش سطح زیر کشت از 31 هزار هکتار به 110 هزار هکتار، ارزش فعالیتهای کشاورزی و دامداری و تولید محصولات اساسی کشاورزی و محصولات علوفه¬ای در منطقه افزایش می¬یابد که در نتیجه آن سطح درآمد مطمئن و مکفی برای کشاورزان و دامداران ایجاد می¬شود که باعث جلوگیری از مهاجرت آنها می¬شود. همچنین با احداث نیروگاه در محل سد بخشی از نیازمندی¬های منطقه از نظر انرژی تامین خواهد شد و زمینه مناسبی برای شکل¬گیری امکانات تفریحی رفاهی در منطقه ایجاد خواهد کرد و در نهایت باعث تأثیر چشم¬گیری بر زیبایی طبیعی خواهد گذاشت.
|
در این بخش به بیان اطلاعات پایه طرح در قالب آیتم‌های زیر پرداخته شده است:
- توپوگرافی
- هواشناسی
- هیدرولوژی
- سیلاب
- کیفیت آب
- رسوب گذاری
- برنامهریزی منابع آب
- زمین شناسی
- لرزه خیزی
- مخزن سد
| توپوگرافی |
|
رودخانه زهره یکی از رودخانههای مهم حوضه آبریز خلیج فارس در دریای عمان بوده و آبفای مناطق وسیعی از شهرستان‌های اردکان، نورآباد فارس، مناطق جنوبی دوگنبدان، بهبهان و بخش هندیجان شهرستان ماهشهر را جمع‌آوری و سپس به خلیج فارس منتهی می‌شود.
- ک.م: کیلومتر |
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| هواشناسی |
|
- توزیع فصلی بارش در محل سد:
- توزیع ماهانه بارش در محل سد:
|
 |
| هیدرولوژی |
|
 |
| سیلاب |
|
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کیفیت آب |
|
جدول پارامترهای مختلف کیفیت آب رودخانه زهره در ایستگاه پل زهره
|
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| رسوب گذاری |
|
 |
| برنامه ریزی منابع آب |
|
 |
| ژمین شناسی |
|
عملکرد نیروهای تکتونیکی در ساختگاه سد چم شیر باعث ایجاد ناودیس پلانژ داری شده که مسیر رودخانه چم شیر را تشکیل می‌دهد. این مسیر عمدتا از نوع فرسایشی بوده اما اثرات چین خوردگی و پدیده‌های دیگر تکتونیکی موجب بروز درزه هایی در تکیه گاهها شده است که خود نقش بسزایی در فرسایش تنگه مزبور داشته است. جهت محور چین خوردگی (˚130) و پلانژ آن (˚10) به طرف شرق است. به عبارت دیگر ناودیس مزبور در راستای جریان آب بالا آمده است که از لحاظ باربری سنگ پی و کنترل نفوذپذیری حائز اهمیت است.
|
 |
| لرزه خیزی |
|
بر اساس مطالعات و لرزه زمین ساخت ، مهمترین چشمه لرزه زا نسبت به ساختگاه سد چم شیر گسل پنهان تاقدیس چلینگر می باشد ، این گسل با توان لرزه زایی 2/6 Ms، در فاصله سطحی 7 کیلومتری (نزدیکترین فاصله مستقیم سطحی تا ساختگاه) از ساختگاه سد قرار گرفته است. این چشمه نسبت به سایر چشمه های لرزه زای مهم منطقه، بیشترین شتاب را در محل این سد ایجاد می نماید. از نظر تاریخچه لرزه خیزی در گستره مورد مطالعه سد چم شیر (تا شعاع حدود 100 کیلومتری) بزرگرین رخدادها، زمین لرزه تاریخی 1052 میلادی خوزستان با بزرگای 8/6 Ms و زمین لرزه دستگاهی 4 فوریه 1934 میلادی هفت گل بختیاری با بزرگای 3/6 Ms می باشند که به ترتیب در فواصل 91 و 61 کیلومتری از ساختگاه سد رخ داده اند. از نظر تقسیمات لرزه زمین ساختی، بخش عمده گستره مورد مطالعه طرح (شعاع 100 کیلومتر پیرامون ساختگاه سد چم شیر) بنا بر تقسیم بندی زمین ساختی ایران توسط بربریان (1976) در استان لرزه زمین ساختی زاگرس (بخش شمال باختر زاگرس) و بر مبنای کمیته ملی سدهای بزرگ ایران در استان لرزه زمین ساختی شمال باختر زاگرس قرار گرفته است. آهنگ لرزه خیزی در گستره استان لرزه زمین ساخت زاگرس پیوسته و بیشتر از دیگر مناطق ایران بوده و در کل ناحیه به شکلی تقریباً همگن و به صورت وقوع زمین لرزه هایی با بزرگای کوچک تا متوسط و با ژرفای کم در هر سال می باشد. آهنگ لرزه خیزی در این استان گاهی اوقات با اوج گیری ناگهانی محلی همراه می شود که بیشتر این زمین لرزه ها نظیر زمین لرزه سال 1909 میلادی سیلاخور در مجاورت با ناحیه ایران مرکزی و به دلیل اندرکنش آن با صفحه عربی می باشند. لازم به ذکر است که در زاگرس زمین لرزه های بزرگ الزاماً با گسیختگی در سطح همراه نمی باشند . زمین لرزه های رویداده در منطقه مورد مطالعه از نوع کم عمق بوده و با توجه به خصوصیات لرزه ای منطقه عموماً از خاستگاه پوسته ای و ژرفای کم برخوردارند. ساز و کار چیره زمین لرزه ها در گستره طرح از نوع فشاری بوده و بر روی گسلهایی (از نوع رانده) که به موازات روند عمومی زاگرس قرار گرفته اند ، روی می دهند. عمده گسلهای گستره طرح دارای ساز و کار راندگی می باشند.
|
 |
| مخزن سد |
|
 |
.jpg)
.jpg)
برای مشاهده هر یک از فیلم‌های زیر بر روی تصویر پیش‌نمایشی مربوطه کلیک کنید.
|
||||||||
|
||||||||
| مشاهده مجریان شرکت آب و نیرو |  |
|
| آدرس تماس : بزرگراه مدرس، تقاطع آفریقا، خیابان بیدار شماره 3 تلفن : 021-27821 فکس : 26213732-021 |
||
| info-chamshir@iwpco.ir | ||
