دستاوردهای شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران:
- تامین، انتقال و ذخیرهسازی آب
- تولید انرژی الکتریکی پاک از منابع تجدیدپذیر
- مهار سیلابهای مخرب
- رونق کشاورزی
- انتقال تکنولوژی و ساخت و اجرای داخلی
- توسعه ظرفیتهای فنی- مهندسی و اجرایی شرکتهای مشاور و پیمانکار داخلی
- توسعه منطقهای
- پرورش مدیران و کارشناسان و توسعه نیروی انسانی در هر مرحله از اجرای طرح
- آثار و منافع زیست محیطی حاصل از عدم مصرف سوختهای فسیلی در تولید انرژی
- صرفهجویی حاصل ناشی از عدم مصرف سوختهای فسیلی
- کمک به پایداری شبکه
در زیر به شرح تفصیلی هر کدام پرداخته میشود.
1.تامین، انتقال و ذخیرهسازی آب
شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران اقدام به مطالعه و اجرای طرحهایی با هدف ذخیره سازی و تامین آب مورد نیاز مصارف مختلف علاوه بر تولید انرژی برقآبی نموده است. در این راستا ذخیرهسازی بیش از 40 میلیارد متر مکعب آب در دست مطالعه، اجرا و بهرهبرداری میباشد.
در نمودار زیر وضعیت ذخیرهسازی منابع آب توسط طرحهای شرکت نمایش داده شده است:
2.تولید انرژی الکتریکی پاک از منابع تجدیدپذیر
شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در مجموع ظرفیتی در حدود 26000 مگاوات نیروگاه برقابی را در دست مطالعه، اجراء یا بهرهبرداری دارد که در جدول زیر نمایش داده شده است. از این میان ایجاد ظرفیتی در حدود 4000 مگاوات توسط طرحهای بهرهبرداری شده شرکت محقق گشته است.
همچنین در شکل زیر به وضوح روند رشد ظرفیت نصب نیروگاههی برقآبی درکشور نمایش داده شده است.
3.مهار سیلابهای مخرب
با احداث سدهای مختلف توسط شرکت آب و نیرو، سیلابهای مخربی همچون سیلاب رودخانههای کرخه، کارون و دز با حجم میلیاردها مترمکعب در سال مستهلک شده است. شایان ذکر است تا پیش از این اقدام به دلیل عدم توانایی در مهار این سیلابها، علاوه بر خسارتهای جانی سالیانه میلیاردها ریال ارزش صدمات و خسارات وارد شده به مزارع و باغات، تاسیسات زیربنایی، واحدهای مسکونی و ... بوده است.
در این راستا میتوان به این موضوع اشاره نمود که تا قبل از احداث سد کرخه، سالیانه به طور متوسط بیش از 50 میلیارد ریال خسارات ناشی از سیلاب، در حوضه مذکور گزارش میشده است. هماکنون سیلابهای این رودخانه مهار شده و جلوگیری از تکرار خسارات مذکور از دستاوردهای اصلی شرکت میباشد. همچنین در رودخانه کارون نیز با بهره برداری از سد کارون 3 سیلابی با دبی 13000 مترمکعب در ثانیه در سال 84 مهارگردید. برآورد ریالی میزان خسارات سیلاب مذکور در صورت عدم کنترل محاسبه و در جدول زیر نمایش داده شده است.
حداکثر سیلاب ورودی به کارون 3 (مترمکعب برثانیه) | حداکثرسیلاب خروجی از کارون 3 (مترمکعب برثانیه) | کاهش خسارت تخمینی (میلیارد ریال) |
13000 | 5000 | 350 |
4.رونق کشاورزی
با ذخیرهسازی حجم فراوانی از آبهای ورودی به مخازن سدهای احداث شده توسط شرکت، امکان استفاده از ین منابع برای آبیاری صدها هزار هکتار زمین کشاورزی بهوجود آمده است. در این راستا و در زمینه توسعه اراضی کشاورزی حوضههای دز و کارون مطالب زیر اهمیت این دستاورد استراتژیک را خاطر نشان مینماید:
- کل پتانسیل اراضی قابل کشت حوضههای دز و کارون برابر 500 هزار هکتار میباشد. (حوضه دز 200 و حوضه کارون 300 هزار هکتار)
- سطح زیرکشت موجود اراضی کشاورزی در این دو حوضه حدود 300 هزار هکتار میباشد.
- امکان توسعه حدود 50 هزار هکتار اراضی کشاورزی با بهره برداری از سدکارون 3 وجود دارد.
- امکان توسعه کل پتانسیل اراضی کشاورزی (500 هزار هکتار) پس از بهره برداری از سدهای در دست ساخت و مطالعه در این دو حوضه وجود دارد.
- امکان بهره برداری از حدود 85% آبدهی حوضه در افق توسعه کامل سدها موجود میباشد.
در حوضه کرخه نیز مطالب زیر اهمیت این دستاورد را خاطر نشان مینماید: - پتانسیل اراضی کشاورزی پایین دست سد کرخه 355 هزار هکتار میباشد.
- پتانسیل کشاورزی میان حوضه بالادست سد کرخه حدود 40 هزار هکتار میباشد.
- اراضی توسعه یافته پس از بهر برداری از سد کرخه 260 هزار هکتار خواهد شد.
- امکان توسعه بخش قابل توجهی از اراضی میان حوضه بالادست پس از بهره برداری از سد تنگ معشوره وجود دارد.
- امکان توسعه اراضی کشاورزی کرخه به 100% و 95% پتانسیل موجود در دو سناریوی الگوی کشت بر اساس منابع آبی موجود، وجود دارد.
- بهره برداری از حدود 87% آبدهی حوضه کرخه در افق توسعه کامل محقق خواهد شد.
5.انتقال تکنولوژی و ساخت و اجرای داخلی
شرکت توانسته است با طراحی و اجرای پروژههای مختلف برقابی ضمن افزایش توان و ظرفیت کارفرمایی در اجرای پروژه های عمرانی و انتقال تکنولوژی، نسبت به افزایش و توسعه ظرفیتهای مشاوران در بخش طراحی و نظارت و پیمانکاران داخلی در اجرای مناسب پروژه ها اقدام نماید و کشور را در اجرای طرحهای سد و نیروگاه آبی در بخش عمرانی به حدود 100 درصد و در بخش تجهیزاتی به حدود 70 درصد اجرا و ساخت داخل برساند.
6.توسعه ظرفیتهای فنی- مهندسی و اجرایی شرکتهای مشاور و پیمانکار داخلی
شرکت طی سالیان اخیر با توسعه بکارگیری پیمانکاران و مشاوران داخلی در پیشبرد طرحهای خود، علاوه بر جلوگیری از خروج ارز ناشی از پرداختهای سنگین به مشاوران و پیمانکاران خارجی، موجبات افزایش تواناییهای علمی و فنی شرکتهای مشاور و پیمانکار را فراهم نموده و با کمک به افزایش تجربیات این شرکتها باعث اشتغالزایی گسترده در این حوزه کاری شده است.
7.توسعه منطقهای
- ایجاد دهها هزار فرصت اشتغال در بخشهای مختلف
- ایجاد مرکز تفریحی و گردشگری و فراهم نمودن امکان گسترش صنعت توریسم و شیلات
- آبرسانی به مناطق و شهرهای منطقه اجرای طرح
- برق رسانی به مناطق و شهرهای منطقه طرح
8.پرورش مدیران و کارشناسان و توسعه نیروی انسانی در هر مرحله از اجرای طرح
9.آثار و منافع زیست محیطی حاصل از عدم مصرف سوختهای فسیلی در تولید انرژی
اخیراً در مباحث مرتبط با انرژی موضوعات اساسی همچون استفاده بهینه از انرژی جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در ین راستا مطابق برآوردهای به عمل آمده در حال حاضر هزینههای زیست محیطی ناشی از تولید هرکیلووات ساعت انرژی الکتریکی توسط نیروگاههای حرارتی با درنظرگرفتن خسارات اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی آن نزدیک به 1.8 سنت میباشد. با توجه به این نکته، یکی از اصلیترین دستاوردهای شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران صرفهجویی سالیانه میلیاردها ریال میباشد که با تولید انرژی پاک عاید کشور میگردد.
میزان این صرفهجویی در سال 1385 با توجه به تولید حدود 18000 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی پاک معادل 3000 میلیارد ریال برآورد میگردد که قطعا در طی سالهای آتی روندی صعودی را شاهد خواهد بود.
10.صرفهجویی حاصل ناشی از عدم مصرف سوختهای فسیلی
با توجه به محدودیت منابع سوختهای فسیلی در جهان و افزایش گسترده قیمت نهادههای اصلی سوخت و یادآوری این مطلب که نیروگاههای برقآبی به عنوان یکی از تولیدکنندگان اصلی انرژی الکتریکی پاک نیازمند مصرف سوختهای فسیلی نیستند، یکی دیگر از دستاوردهای مهم شرکت صرفهجوییهای ملی ناشی از این مطلب میباشد. به طوریکه تنها در انتهای سال 1385 نیروگاههای برقآبی کشور با تولید 18000 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی پاک و از طریق عدم مصرف سوختهای فسیلی در حدود 7500 میلیارد ریال به نفع اقتصاد ملی کمک نمودهاند که با گسترش تولید برقآبی در سالهای آتی شاهد افزایش صرفهجوییهای اقتصادی ناشی از این حوزه خواهیم بود.
11.کمک به پایداری شبکه
کنترل فرکانس شبکه غالبا با استفاده از نیروگاههای آبی صورت میپذیرد. هم اکنون علاوه بر نیروگاه سد دز، از نیروگاه سد کارون 3 نیز استفاده میگردد و به دلیل امکان ورودی سریع این نوع نیروگاهها به مدار، تغییرات ناگهانی با ورود یا خروج آنها کنترل میگردد.