طرح ها در یک نگاه

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در سال 1368 تاسیس شد. رسالت این شرکت بالفعل نمودن بخش قابل توجهی از پتانسیل‌های کشور در زمینه انرژی برق‌آبی و توسعه تاسیسات در زمینه ذخیره و انتقال آب است.

 شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران برای اجرای رسالت مذکور به ایفای نقش کلیدی در یکپارچه‌سازی تصمیم‌ها در حوزه مطالعات و توسعه سازه‌ها و تاسیسات برق‌آبی، دخالت مستقیم در مدیریت اجرایی طرح‌ها، کمک به بهبود ظرفیت‌ها در داخل کشور از طریق توسعه بخش‌های مهندسی و اجرایی خصوصی و نهایتا ارتقا سطح صنعت مدیریت آب و برق کشور همت گماشته است.

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران هم‌اکنون بالغ بر 4 نیروگاه را با ظرفیت حدود 3500 مگاوات ساخته و مورد بهره‌برداری قرار داده است و 7 طرح نیروگاهی را نیز با ظرفیت 7 هزار مگاوات در دست اجرا دارد که تا پایان برنامه چهارم وارد مدار خواهد شد.

این شرکت همچنین مطالعه بیش از 16 هزار مگاوات نیروگاه را نیز در دست مطالعه دارد.

 

 

 

 

سد و نیروگاه مسجد سلیمان در استان خوزستان و در 160 کیلومتری شمال شرق اهواز بر روی رودخانه کارون ساخته شده است. این سد هم‌اکنون بلند‌ترین سد خاکی کشور می‌باشد. در این سد همچنین بلند‌ترین دریچه‌های قطاعی سرریز در جهان با ارتفاع 23.5 متر ساخته و نصب شده است.

- افزایش توان تولیدی انرژی برق‌آبی کشور

- تأمین بخشی از قدرت شبکه در بار پیک

نوع سد: سنگریزه‌ای با هسته رسی قائم

ارتفاع از پی: 177 متر

طول تاج: 497 متر

عرض تاج: 15 متر

حداکثر عرض در پی: 780 متر

حجم کل مخزن: 228 میلیون متر مکعب

نوع: سرسره‌ای دریچه‌دار

ظرفیت تخلیه: 21700 متر مکعب در ثانیه

نوع نیروگاه: زیرزمینی

ظرفیت تولید برق: 1000 مگاوات مرحله اول و 1000 مگاوات در طرح توسعه (مجموعا 8 واحد 250 مگاواتی)

متوسط تولید انرژی سالیانه: 3700 گیگاوات ساعت

 

سد کرخه در 21 کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان و روی رودخانه کرخه ساخته شده است. این سد از لحاظ حجم بدنه بزرگترین سد تاریخ ایران و اولین سد بزرگ با طراحی و اجرای ایرانی است. دریاچه این سد با وسعت 60 کیلومتر مربع گسترده‌ترین دریاچه مصنوعی کشور می‌باشد.

- تامین آب جهت آبیاری 340 هزار هکتار از اراضی پایین دست 

- کنترل سیلاب‌های مخرب و جلوگیری از خسارت‌های ناشی از آن 

- تولید انرژی برق‌آبی

نوع سد: خاکی با هسته رسی

حجم کل مخزن: 7.3 میلیارد متر مکعب

عرض در پی: 1100 متر

طول تاج: 3030 متر

عرض تاج: 12 متر

ارتفاع سد از پی: 127 متر

نوع: اوجی با شوت دریچه‌دار

ظرفیت تخلیه: 18260 متر مکعب بر ثانیه

متوسط تولید انرژی در سال: 934 گیگاوات ساعت

نوع: روزمینی

ظرفیت تولید برق:

3 واحد 133.3 مگاواتی

 

 

سد و نیروگاه کارون 3 در 28 کیلومتری شهرستان ایذه در شمال شرق استان خوزستان و روی رودخانه کارون ساخته شده و هم‌اکنون بلند‌ترین سد بتنی ساخته شده ایران است.

پس از آبگیری سد کارون 3 و قطع ارتباط جاده‌ای بین دو استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری جهت برقراری دوباره این ارتباط دو دهنه پل بر روی دریاچه سد کارون 3 با طول‌های عرشه 336 و 214 متر ساخته شده است.

 

- بالا بردن قدرت تنظیم آب برای مصارف شرب و کشاورزی

- تولید انرژی برق‌آبی

نوع سد: بتنی دو قوسی

ارتفاع سد از پی: 205 متر

عرض سد در پی: 29.5 متر

طول تاج: 462 متر

عرض تاج: 5.5 متر

حجم مخزن: 3 میلیارد متر مکعب

سه نوع: اوجی - روزنه‌ای - آزاد

ظرفیت تخلیه: 13300 متر مکعب در ثانیه

نوع: زیرزمینی

ظرفیت نیروگاه: 2000 هزار مگاوات

 

 

 

سد و نیروگاه گتوند در فاصله 25 کیلومتری شمال شهرستان شوشتر در نزدیکی شهر گتوند و روی رودخانه کارون در حال ساخت است.

این طرح بعد از سد کرخه دومین سد بزرگ خاکی کشور می‌باشد.

 

- تولید انرژی برق‌آبی 

- کنترل سیلاب‌های فصلی رودخانه کارون و آب‌های 

- خروجی از سد‌های بالا دست 

- تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست ایجاد جاذبه‌های گردشگری 

نوع سد: سنگریزه‌ای با هسته رسی

ارتفاع از پی: 180 متر

طول تاج: 740 متر

عرض تاج: 15 متر

حجم کل مخزن: 4.5 میلیارد متر مکعب

نوع: اوجی دریچه‌دار با سرسره آبی

ظرفیت تخلیه: 16500 متر مکعب در ثانیه

نوع نیروگاه: روزمینی

ظرفیت تولید برق: فاز یک 1000 مگاوات و 

طرح توسعه 1000 مگاوات

متوسط تولید انرژی سالیانه: 4250 گیگاوات ساعت

 

 

 

سد مخزنی کارون 4 روی رودخانه کارون در استان چهارمحال و بختیاری و در فاصله حدود 180 کیلومتری جنوب غربی شهرکرد قرار دارد. این سد با 230 متر ارتفاع، بلند‌ترین سد در حال ساخت کشور می‌باشد.

 

- تنظیم آب رودخانه کارون به میزان 3.7 میلیارد متر مکعب در سال 

- کنترل طغیان و سیلاب‌های مخرب رودخانه کارون 

- تولید انرژی برق‌آبی

نوع سد: بتنی دو قوسی

ارتفاع از پی: 230 متر

طول تاج: 440 متر

عرض تاج: 7 متر

حجم کل مخزن: 2.2 میلیارد متر مکعب

نوع: اولی 5 دهانه سرریز آزاد و دومی 3 دهانه سرریز دریچه‌دار

تخلیه‌کننده تحتانی: دو عدد در تراز 900+

ظرفیت تخلیه سرریز‌ها با یکی از دریچه‌های تخلیه‌کننده تحتانی: 9200+ متر مکعب در ثانیه

نوع نیروگاه: سطحی

ظرفیت نیروگاه: 1000 مگاوات (4 واحد 250 مگاواتی)

متوسط تولید انرژی سالیانه: 2107 گیگاوات ساعت

 

سد و نیروگاه سیمره در 37 کیلومتری شمال غربی شهرستان دره شهر و روی رودخانه سیمره در حال ساخت است.

 

نوع سد: بتنی دو قوسی

ارتفاع از پی: 180 متر

طول تاج: 202 متر

عرض تاج: 6 متر

عرض در پی: 28 متر

حجم کل مخزن: 3215 میلیون متر مکعب

تعداد دو دستگاه

نوع: دریچه‌دار قطاعی

ظرفیت تخلیه: 6000 متر مکعب بر ثانیه

میانگین تولید انرژی سالیانه برق: 850 گیگاوات ساعت

مجموع ظرفیت تولید برق: 480 مگاوات

نوع نیروگاه: روزمینی 

 

 

 

طرح سد و نیروگاه سیاه بیشه در 125 کیلومتری شمال تهران و در 10 کیلومتری شمال تونل کندوان در مسیر رودخانه چالوس در دست ساخت است. این طرح دارای دو سد بالا‌دست و پایین‌دست است. در مواقعی که مصرف برق در کشور کم و تولید سایر نیروگاه‌هابیش از مصرف باشد، آب انباشته شده در سد پایین‌دست به سد بالا پمپاژ شده و در آن، با مصرف برق موجود در شبکه ذخیره می‌شود و در ساعاتی که نیاز به مصرف برق بیش از توان تولیدی نیروگاه‌های کشور باشد توربین‌های این نیروگاه مانند نیروگاه‌های معمولی عمل کرده و با استفاده از ذخیره آب سد بالا‌دست به تولید برق می‌پردازند.

- ایجاد تعادل در شبکه مصرفی کشور در ساعت‌های پربار و کم بار مصرف

- تولید انرژی برق‌‌آبی با ظرفیت 1040 مگاوات در ساعت‌های پر بار - مصرف

- مصرف انرژی الکتریکی با ظرفیت 960 مگاوات در ساعت‌های کم بار مصرف

- کاهش هزینه‌های استهلاک نیروگاه‌های حرارتی به میزان سالانه 19میلیون دلار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نوع سد: سنگریزه‌ای با روکش بتنی

ارتفاع: 86.5 متر

طول تاج: 497 متر

عرض تاج: 12 متر

حجم مخزن: 3.6 میلیون متر مکعب

نوع سرریز: آزاد پلکانی

ظرفیت تخلیه: 203 متر مکعب بر ثانیه

نوع سد: سنگریزه‌ای با روکش بتنی

ظرفیت تخلیه: 860 متر مکعب بر ثانیه

حجم مخزن: 3.7 میلیون متر مکعب

ارتفاع: 104 متر

طول تاج: 330 متر

عرض تاج: 12 متر

نوع سرریز: آزاد پلکانی

نوع نیروگاه: زیرزمینی

ظرفیت مصرف برق: 

960 مگاوات

 

سد و نیروگاه رودبار لرستان در 100 کیلومتری جنوب شهرستان الیگودرز در استان لرستان و در مسیر رودخانه رودبار ساخته می‌شود.

- استفاده از پتانسیل توپوگرافی منطقه برای اخذ انرژی برق‌آبی مابین دو رودخانه رودبار و الکن

نوع سد: بتنی غلطکی

ارتفاع سد از پی: 158 متر

طول تاج: 211 متر

عرض تاج: 8 متر

حجم کل مخزن: 228 میلیون متر مکعب

نوع سرریز: ترکیب سرریز آزاد و پلکانی

ظرفیت تخلیه سرریز: 2900 متر مکعب در ثانیه

نوع نیروگاه: روزمینی

تعداد واحد‌ها: 2 واحد

ظرفیت نصب نیروگاه: 450 مگاوات

انرژی متوسط سالیانه: 986 گیگاوات ساعت

 

 

 

شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در جهت نیل به اهداف استراتژیک خود در استفاده از منابع آب کشور و به موازات احداث نیروگاه‌های بزرگ نظیر کارون 3، مسجد سلیمان و کرخه احداث نیروگاه‌های آبی متوسط و کوچک را نیز با توجه به ظرفیت گسترده آن در سراسر کشور آغاز نموده و توسعه نیروگاه‌های جریانی را به طور جدی و فراگیر، با استفاده از شیوه‌های نوین در دستور کار قرار داده است. نیروگاه‌های جریانی به دلیل کوتاهی زمان ساخت، مشکلات اجتماعی و زیست محیطی کمتر، توجیه اقتصادی بالا، پراکندگی مناسب در سطح کشور، داشتن بستر مناسب جهت انتقال تکنولوژی و قابلیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در آنها از جذابیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. 

 

 

پروژه‌های در حال اجرا

نام نیروگاه	ظرفیت
زیرزمینی لوارک	47 مگاوات (استان تهران)
زنجیره‌ای یاسوج	10.3 مگاوات (استان کهکیلویه و بویر احمد)
نیروگاه سد شهید رجایی	13.5 مگاوات (استان مازندران)
پیران	7.2 مگاوات (در حال برگزاری مناقصه) (استان کرمانشاه)

 

پروژه‌های آماده برای اجرا

نام نیروگاه	ظرفیت
سد تنظیمی دز	28 مگاوات (استان خوزستان)
تاریک (سفید رود)	2.8 مگاوات (استان گیلان)
زاینده رود	8.5 مگاوات (استان اصفهان)
بسته کهکیلویه و بویر احمد	135 مگاوات
بسته اردل	20.76 مگاوات (استان چهار محال و بختیاری)
توسعه یاسوج	4.5 مگاوات (استان کهکیلویه و بویر احمد)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

طرح سد و نیروگاه بختیاری در بخش شمالی رودخانه بختیاری در استان لرستان ساخته خواهد شد. این سد پس از ساخت با 315 متر ارتفاع بلند‌ترین سد جهان خواهد شد.

- تولید انرژی برق‌آبی

- جلوگیری از ورود رسوبات رودخانه بختیاری به مخزن سد دز و در نتیجه افزایش عمر سد و نیروگاه دز

- کنترل سیلاب و جلوگیری از تخریب سالیانه آن و بهبود شرایط 

ایمنی در پایین دست سد

متوسط تولید انرژی سالیانه: 2984 گیگاوات ساعت

ظرفیت نیروگاه: 1500 مگاوات

نوع: زیرزمینی

نوع سد: بتنی دو قوسی

ارتفاع سد از پی: 315 متر

طول تاج: 434 متر

عرض در پی: 50 متر

عرض تاج: 6 متر

حجم کل مخزن: 4.8 میلیارد متر مکعب

نوع: تونلی دریچه‌دار

ظرفیت تخلیه: 

5700 متر مکعب

 

 

طرح سد و نیروگاه خرسان 3 اولین سد بلند بتنی دو قوسی در بخش علیای رودخانه خرسان (بزرگترین سرشاخه رودخانه عظیم کارون) و در استان چهارمحال و بختیاری ساخته خواهد شد.

- تولید انرژی برق‌آبی

- جلوگیری از ورود رسوبات رودخانه خرسان به مخزن سدهای پائین دست نظیر کارون 3 و در نتیجه افزایش عمر سدهای پائین دست 

- کنترل سیلاب و جلوگیری از تخریب نواحی پائین دست همچنین کاهش هزینه های اجرای سدهای خرسان 1 و 2

- تنظیم آب رودخانه خرسان به عنوان یکی از مهمترین سرشاخه های کارون

- افزایش تولید انرژی در سدهای پائین دست نظیر خرسان 1 و 2 و کارون 3 

متوسط تولید انرژی سالیانه: 1121 گیگاوات ساعت

ظرفیت نیروگاه: 400 مگاوات

نوع: سطحی

نوع سد: بتنی دو قوسی

ارتفاع سد از پی: 195 متر

طول تاج: 470 متر

عرض در پی: 40 متر

عرض تاج: 6 متر

حجم کل مخزن: 1158 میلیون متر مکعب

نوع: آزاد واقع در تاج سد 

تعداد: 8 دهانه در دو تراز در دو بخش میانی و کناری به شکل متقارن

ظرفیت تخلیه: 6300 متر مکعب در ثانیه 

 

معاونت فنی و طرح‌های توسعه در راستای اهداف شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در اساسنامه جدید، توسعه پتانسیل‌های برق‌آبی با سه روش مخزنی، جریانی و تلمبه ذخیره‌ای و نیز طرح‌های انتقال آب را در دستور کار خود قرار داده است.

در همین راستا کلیه رودخانه‌های کشور در کلیه حوضه‌های آبریز کشور تحت پوشش بوده و مطالعات در فاز‌های مختلف در اغلب آنها در حال انجام است. مطالعات پتانسیل‌یابی، شناخت، توجیهی و طرح‌های تفصیلی در بیش از 24 ساختگاه برای نیروگاه‌های بزرگ، 200 ساختگاه متوسط و کوچک و چندین محور انتقال آب در جریان است. علاوه بر موارد فوق مطالعات پروژه‌ای به منظور سرویس‌دهی به سایر طرح‌های اجرایی و مطالعاتی شرکت در حال انجام می باشد. این مطالعات شامل مواردی از قبیل استقرار سامانه GIS، سامانه پیش‌بینی هشدار سیل، مطالعات حوضه‌ها، مطالعات رسوب‌سنجی حوضه‌ها و تغذیه‌گرایی رودخانه کرخه و غیره می‌باشد.

نظام گروه‌های فنی، مجموعه‌ای است که به منظور استقرار مدیریت دانش و به اشتراک گذاشتن دانش و توان فنی کشور از طریق ایجاد زمینه های تعامل و تبادل تجربیات بین کارشناسان صنعت آب و برق تشکیل میگردد. 

این مجموعه بعنوان سیستم‌های پشتیبان برای سطوح مختلف مدیریت در تصمیم گیری‌های فنی شرکت عمل خواهد نمود.

طرح‌های مطالعاتی در یک نگاه
وضعیت	وضعیت مطالعات	نام پروژه	ظرفیت (MW)	ملاحظات
مخزنی	شناخت	حوضه قزل اوزن	1055	ظرفیت‌های فاز شناخت تقریبی است.
		حوضه زهره	250
		گرشا - گدار پیر	220
	فاز 1	زالکی	470
		لیرو	340
		خرسان 2	580
		خرسان 1	390
		بازفت	240
		کوران بوزان	280
		سردشت	150
	فاز 2	خرسان 3	300
		بختیاری	1500
		سازبن	375	محور قدیم
جریانی	شناخت	سازبن جدید محور 2	300	محور جریانی
		متوسط و کوچک	988	118 دستگاه
	فاز 1	ارس	270	130 مگاوات در خاک ارمنستان واقع است.
		کارون 2	1000	محور 8 با افزایش ظرفیت و به صورت جریانی
		سزار / دز	800
		کرخه 2	200
		متوسط و کوچک	194	100 دستگاه
	فاز 2	نمارستاق	31.4	زنجیره‌ای 2 دستگاه
		سردآبرود	18.9	زنجیره‌ای 4 دستگاه
		عزیزآباد - ابسرده و دو پلان	20.8
		ناری	2.5
		زیوکه	15.8
		سوله دکل	14.6
نیروگاه‌های تلمبه ذخیره‌ای	شناخت	کل کشور	5000	برای فاز شناخت حداقل 15000 مگاوات مطالعه شده و 5000 مگاوات بر اساس نیاز شبکه انتخاب خواهد شد.
	فاز 1	ایلام	1000
انتقال آب	فاز 1	تنگ معشوره	166
مطالعات پروژه‌ای				9 پروژه