در این بخش به بیان اطلاعات پایه طرح در قالب آیتمهای زیر پرداخته شده است:
- توپوگرافی
- هواشناسی
- هیدرولوژی
- سیلاب
- کیفیت آب
- رسوب گذاری
- برنامهریزی منابع آب
- زمین شناسی
- لرزه خیزی
- مخزن سد
توپوگرافی |
بیشترین ارتفاع در حوضه سد تنظیمی چمشیر 97/3705 متر و کمترین ارتفاع 39/242 متر و متوسط ارتفاع 95/1440 متر میباشد. شیب متوسط حوضه 5/18% براساس نقشه همشیب برآورد گردیده است.
|
![]() |
هواشناسی |
منطقه مورد مطالعه در محدوده جغرافیایی´17 ˚50 تا ´55 ˚50 طول شرقی و ´01 ˚30 تا ´20 ˚30 عرض شمالی قرار دارد. این حوضه در واقع میان حوضه بین سد تا بند انحرافی چم شیر میباشد که خود بخشی از حوضه آبریز خلیج فارس بوده و رودخانه زهره، رودخانه اصلی این حوضه میباشد. در محدوده مورد مطالعه 4 ایستگاه هواشناسی بابا کلان، بن پیر مربوط به سازمان هواشناسی و بترتیب با 11 و 8 سال آمار و دو ایستگاه تحت نظارت سازمان آب با نامهای بن پیر و بیبیجانآباد و بترتیب با 28 و 45 سال آمار وجود دارد بجز ایستگاه بیبیجانآباد که ایستگاه تبخیرسنجی میباشد مابقی ایستگاهها از نوع بارانسنجی معمولی هستند. با توجه به موقعیت ایستگاه بیبی جان آباد و مقایسه آمار کمی و کیفی این ایستگاه با سایر ایستگاههای داخل و خارج از حوضه مورد مطالعه، ایستگاه بیبیجانآباد بعنوان ایستگاه معرف پارامترهای هواشناسی منطقه انتخاب گردید. میزان بارش سالانه در طی دوره 45 سالانه این ایستگاه 6/386 میلیمتر میباشد. میزان بارش در پر بارانترین سال 5/755 میلیمتر و در کم بارانترین سال 141 میلیمتر گزارش گردیده که بترتیب مربوط به سالهای 77-1376 و 73-1372 میباشد. پر بارانترین ماه سال آذر و بهمن میباشد و ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور کم بارانترین ماههای سال میباشد. درجه حرارت سالانه در منطقه مورد مطالعه با توجه به آمار ایستگاه معرف 2/23 درجه سانتیگراد میباشد. متوسط درجه حرارت ماهانه در سردترین ماه سال یعنی دی و بهمن 8/11 درجه سانتیگراد میباشد و در گرمترین ماه سال یعنی مرداد درجه حرارت ماهانه 6/34 درجه سانتیگراد میباشد. بر اساس حداکثر درجه حرارت روزانه ثبت شده در ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور درجه حرارت در بیشترین دما ثبت شده تا 50 یا بیشتر از آن نیز گزارش شده است. و در سردترین ایام سال دی و بهمن میباشد که دما تا 3 درجه زیر صفر کاهش داشته است. اقلیم منطقه مورد مطالعه در محدوده نیمه خشک قرار دارند.
|
![]() |
|
هیدرولوژی |
سد تنظیمی چمشیر در موقعیت´17 ˚50 طول شرقی و ´18 ˚30 عرض شمالی قرار دارد. حوضه مورد مطالعه بخشی از حوضه آبریز خلیج فارس بوده و رودخانه زهره، رودخانه اصلی این حوضه میباشد.
مشخصات فیزیوگرافی حوضه مورد مطالعه در جدول زیر ارائه گردیده است. مشخصات فیزیوگرافی حوضه مورد مطالعه
|
![]() |
سیلاب |
به منظور محاسبات سیلاب از دو روش تحلیل منطقهای و SCS استفاده شده است. با فرض احداث سد، سیلاب میان حوضه مابین سد تا بند انحرافی به وسعت 24/940 کیلومتر مربع بررسی گردیده است، که در این صورت بایستی مقادیر سیلاب در محل سد پس از روندیابی در مخزن سد به نتایج ارائه شده حوضه اضافه گردد. سیلاب طرح با دوره برگشتهای 2 تا 500 سال بر اساس مدل بارش- رواناب محاسبه گردیده است.
|
![]() |
کیفیت آب |
کیفیت شیمیایی آب رودخانه در محل سد انحرافی با توجه به ایستگاه معرف کیفی گچساران بر روی رودخانه زهره برآورد شده است. از میان 429 نمونه برداشت شده از سال 1346 الی 1390، نمونه نظیر آبدهی متوسط 45 ساله (90-1345) در این ایستگاه انتخاب و پارامترهای کیفی مربوط به این نمونه در جدول زیر ارائه گردیده است.
حوزه آبریز: زهره میانی رودخانه: زهره
نام ایستگاه : گچساران (بی بی جان آباد) کد ایستگاه: 241721002
|
![]() |
رسوب گذاری |
میزان رسوب حوضه با توجه به مطالعات سد مخزنی چم شیر و تحلیل و تعمیم رسوب مربوطه به حوضه مورد مطالعه و همچنین روش تجربی PSIAC محاسبه شده است. در روش PSIAC تأثیر و نقش 9 عامل مهم و مؤثر در فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه آبخیز ارزیابی می¬گردد که این عوامل 9 گانه شامل توپوگرافی، پوشش گیاهی، کاربری زمین، فرسایش اراضی مرتفع، فرسایش در کانال و انتقال رسوب، زمین شناسی سطحی، خاک، آب و هوا و جریانات سطحی است. بر اساس این روش، میزان وزنی رسوب در میان حوضه سد چمشیر 98/1133 تن در کیلومتر مربع و تناژ رسوبی کل در محل بند انحرافی چمشیر 928022 تن در سال برآورد گردیده است.
|
![]() |
برنامهریزی منابع آب |
حوضه آبریز رودخانه زهره سالانه بیش از 3 میلیارد متر مکعب جریان سطحی را به خلیج فارس تخلیه می کند. شاخه اولیه این رودخانه به نام اردکان (شش پیر) نامیده می شود و سپس به فهلیان تغییر نام میدهد. رودخانه زهره پس از اتصال با خیرآباد به دشت زیدون وارد می شود و در جنوب آغاجری به سمت جنوب تغییر مسیر داده و از هندیجان می گذرد. در شرایط موجود، حجم آب سالیانه عبور کرده از محل بند انحرافی تنظیمی چم شیر که بعد از سدهای چم شیر و چم باستان واقع است بالغ بر 2041 میلیون متر مکعب در سال می باشد. میزان برداشت حقابه ها از سر شاخه تا محل بند انحرافی تنظیمی در شرایط موجود مربوط به شرب شهر سپیدان، حقابه اردکان، حقابه فهلیان و حقابه چم شیر می باشد که جمعاً برابر با 180 میلیون متر مکعب در سال می باشد. بنابراین کل پتانسیل آبی رودخانه زهره تا محل بند انحرافی تنظیمی چم شیر برابر با 2221 میلیون متر مکعب در سال می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده پس از تکمیل طرح های بالادست از جمله سدهای چم شیر، زهره، چم باستان، شش پیر و پارسیان، میزان کل جریان سطحی عبور کرده در محل بند انحرافی تنظیمی چم شیر بالغ بر 1853 میلیون متر مکعب برآورد می گردد که از این مقدار به میزان 514 میلیون متر مکعب در سال به سمت دشت لیراوی در استان بوشهر هدایت می گردد. با توجه به توزیع ماهانه نیاز آبی دشت لیراوی، بیشترین حجم آب مورد نیاز مربوط به فروردین ماه و برابر 2/72 میلیون متر مکعب و کمترین نیاز ماهیانه مربوط به آذرماه معادل 04/18 میلیون متر مکعب میباشد. |
![]() |
زمین شناسی |
از نظر زمین شناسی محدوده مورد مطالعه که شامل محل بند تنظیمی، مسیر انتقال آب، ساختگاه نیروگاه برق آبی و شبکه آبیاری و زهکشی میباشد. در زون زاگرس چینخورده و انتهای دشت ساحلی (خوزستان) واقع شده است. در زون زاگرس چین خورده رسوبات پالئوزوئیک و مزوزوئیک و ترشیر بصورت هم شیب و با ضخامت زیاد رسوبگذاری شده و طی مراحل تکاملی خود (پلاتفرمی، بزرگ ناودیسی و بعد از کوهزایی) به شکل چین خورده امروزی در آمده است و هر یک از مراحل فوق خصوصیات و ویژگیهای رسوبگذاری خاص خود را داشتهاند.
|
![]() |
لرزه خیزی |
محدوده مورد مطالعه از نظر تقسیمات زمینشناسی ایران در ایالت ساختاری زاگرس قرار گرفته است. کمربند چینخورده-گسلیده زاگرس خود از نظر ساختاری به محدودههایی تقسیم میشود. قسمتی از منطقه مورد مطالعه در محدوده زاگرس بلند که زاگرس رورانده و زاگرس خرد شده نیز نامیده میشود، قرار میگیرد. عرض این بخش از زاگرس بین10 تا70 کیلومتر و درازای آن حدود1300 کیلومتر میباشد. از ویژگیهای این بخش از زاگرس میتوان به وجود طاقدیسهای فشرده و نزدیک بهم و یا برگشته به سوی جنوب غرب اشاره کرد. مرز جنوب غربی این بخش از زاگرس را گروه گسلهای جوان زاگرس تشکیل میدهند. در قسمت جنوب غربی این بخش از زاگرس، نوار چینخورده ساده زاگرس قرار میگیرد. این نوار با پهنای 250 کیلومتر دارای طولی حدود1300 کیلومتر درایران است که ادامه آن در شمال عراق و جنوب ترکیه نیز قابل تعقیب میباشد. این نوار از جنوب غربی به گسل پیشانی کوهستان محدود میشود. این گسل حد جنوبی رخنمونهای آهک آسماری میباشد.
با توجه به نقشه لرزه زمین ساخت ایران و زمینلرزههای رخ داده، به نظر میرسد که گستره طرح از نظر لرزهای فعال است. بر اساس مطالعات انجام شده و کاتالوگ زمینلرزهها، رویدادهای لرزه ای این منطقه اساساً از نوع کم عمق میباشند. |
![]() |
مخزن سد |
مخزن سد انحرافی تنظیمی دارای حجم مفید 75/3 میلیون متر مکعب به طول تقریبی 4 کیلومتر و عرض متوسط 140 متر می باشد. تراز نرمال در دریاچه 3/185 متر از سطح دریا برآورد شده است.
|
![]() |
در این بخش به بیان اطلاعات فنی طرح در قالب آیتمهای زیر پرداخته شده است: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||
|
|||||
مشاهده مجریان شرکت آب و نیرو | ![]() |
|
آدرس تماس : بزرگراه مدرس، تقاطع آفریقا، خیابان بیدار شماره 3 تلفن : 021-27821 فکس : 26213732-021 |
||
info-zehkeshichamshir@iwpco.ir | ||