جناب آقاى مهندس خوشنویسان، از این که زمانى را در میان فعالیتهاى متراکم خود به این گفت و گو اختصاص دادید، صمیمانه از شما سپاسگزارى مى کنیم، اجازه بدهید به عنوان نخستین سوال، از موقعیت جغرافیایى این سد گفت و گوى خود را آغاز کنیم.  به نام خدا، سد مخزنى کارون ۴ در استان چهارمحال و بختیارى و در فاصله حدود ۱۸۰ کیلومترى جنوب غربى شهرکرد، مرکز استان، و ۴ کیلومترى پایین دست محل تلاقى رودخانه ارمند و بازفت واقع شده که در کیلومتر ۶۷۰ از مصب رودخانه کارون قرار دارد. براى اینکه خوانندگان با موقعیت این سد بهتر آشنا شوند باید بگویم که استان چهارمحال و بختیارى استان چهارمحال و بختیارى با مساحت ۱۶۵۳۳ کیلومتر مربع در بخش مرکزى کوه هاى زاگرس بین پیشکوه دامنه کوههاى داخل و استان اصفهان واقع شده و از شمال و شرق به استان اصفهان، از غرب به استان خوزستان، از جنوب به کهکیلویه و بویراحمد و از شمال غرب به استان لرستان محدود است. این استان داراى یک درصد از کل وسعت ایران است و در بستر سلسله جبال زاگرس واقع شده است که با وجود مساحت کم، ۱۰ درصد از منابع آب کشور را در اختیار دارد.بارش مناسب برف و باران و وجود ارتفاعات پوشیده از برف، یکى از ویژگى هاى اقلیمى این استان است.  درست به همین دلیل است که معروف ترین رودخانه هاى جنوب غربى و مرکزى ایران، یعنى کارون، زاینده رود و دز از ارتفاعات این استان سرچشمه مى گیرد.رودخانه کارون نیز، پر آب ترین رودخانه ایران بوده که از این استان سرچشمه مى گیرد و در پایین دست بند انحرافى گتوند وارد دشت خوزستان مى شود و نهایتاً به خلیج فارس مى پیوندد. در دهه هاى اخیر که پتانسیل تولید برق این رودخانه مورد توجه خاص واقع شده، اقدامات گسترده اى جهت بالفعل نمودن این توانائى صورت پذیرفته است. ساخت وبه بهره بردارى رساندن دوسد مسجد سلیمان وکارون ۳هریک به میزان ۲۰۰۰ مگاوات برق وهمچنین ساخت سد کارون 4 وگتوند همزمان با یکدیگر ومطالعه برروى سد هاى بازفت، کارون ۵ وکارون ۲وسدهاى خرسان ۱ و۲ و۳ از جمله این فعالیتهاست مطالعات این طرح از چه زمانى آغاز شده و چه فراز و فرودى را از سر گذرانده است؟ سابقه مطالعه اولیه بر روى حوضه آبریز کارون به مطالعات شرکت مشاور هارزا در دهه هاى چهل و پنجاه باز مى گردد که در همین قالب، مطالعات امکان یابى اولیه کارون چهار انجام شده و در نهایت با تکمیل مطالعات، احداث یک سد مخزنى در حد فاصل محل تلاقى رودخانه هاى ارمند و بازفت تا محل تلاقى رودخانه هاى خرسان و کارون پیشنهاد شد. مطالعات مراحل اول این سد به عنوان مطالعات توجیهى طرح سد و نیروگاه کارون ۴ در سال ۱۳۷۳ توسط شرکت مهندسى مهاب قدس و با بازنگرى شرکت لامایر آلمان به اتمام رسید و در پایان احداث یک سد بتنى در تنگه بالادست محل تلاقى رودخانه هاى کارون و منچ پیشنهاد شد. مطالعات مرحله دوم یا مطالعات طراحى تفصیلى طرح نیز توسط شرکت مهندسى مشاور مهاب قدس در سال ۱۳۷۴ آغاز شد و با همکارى مشاور کوئینه بلیه فرانسه در قالب قرارداد خدمات مهندسى مرحله دوم انجام شد.با انجام این مقدمات، زمینه آغاز به کار این طرح نیز فراهم شد و در سال ۱۳۷۵ عملیات اجرایى این طرح رسماً در دستور کار قرار گرفت. درکنار همه اهدافى که براى سدسازى قابل تعریف است، مهمترین اهدافى که براى احداث این سد در نظر گرفته شده است، چه اهدافى است؟ سد کارون 4 براى رسیدن به چند هدف مهم طراحى شده است، اول اینکه به صورت سالیانه حدود ۲۱۰۰ میلیون کیلو وات ساعت انرژى برق آبى تولید کند که میزان بسیار قابل توجهى خواهد بود و مى تواند قسمتى از برق مورد نیاز کشور را تامین نماید.هدف دیگر احداث این سد، پیوستن به گروه سدهاى زنجیره اى کارون و تنظیم آب رودخانه به منظور تامین آب مورد نیاز سدهاى بالادست ومصرف کشاورزى در دشتهاى پایین دست مى باشد. با احداث این سد و ایجاد زمینه مدیریت آب رودخانه کارون توسط این سد، سالیانه ۳۰۷ میلیارد متر مکعب آب به صورت مدیریت شده مى تواند در اختیار بخش کشاورزى و صنعت این منطقه قرار گیرد و این مسأله نیز نیاز به احداث این سد را در خور توجه مى نماید.یکى دیگر اهداف احداث کارون ،۴ کنترل طغیان و سیلابهاى مخرب رودخانه کارون است. بدیهى است که این منطقه به دلیل کوهستانى بودن و بارش فراوان نزولات جوى در بسیارى از مواقع شاهد طغیان رودخانه کارون بوده است که همین مسأله منجر به خسارات فراوان مى شده است. احداث این سد مى تواند تا حد زیادى از این خسارات نیز جلوگیرى نماید. آیا ممکن است که به مشخصات کلى سد نیز اشاره کنید؟ مشخصات کلى طرح در اختیار شما قرار خواهد گرفت و شما مى توانید آن را در انتهاى مصاحبه براى آگاهى خوانندگان عزیز ارائه نمایید. اما به عنوان اشاره اى گذرا، نوع سد کارون ،۴ بتنى دو قوسى است که تراز کف بدنه یا پى سد ۸۰۲+ متر از سطح دریا مى باشد. ارتفاع این سد از پى به ۲۳۰ متر بالغ مى شود که در نوع خود مرتفع ترین سد کشور به شمار مى رود. حداکثر عرض سد در پى و تکیه گاه ۳۷ و ۵۲ متر است و عرض تاج سد به ۷ متر مى رسد طول تاج سد ۴۴۰ متر است و تراز تاج سد نیز ۱۰۳۲+ متر از سطح دریاست.  حجم کل حفارى انجام شده براى این طرح ۰۰۰/۸۰۰/۱ متر مکعب است و حجم بتن ریزى بدنه طرح نیز افزون بر ۰۰۰/۶۵۰/۱ متر مکعب مى باشد. (مجموعه اطلاعات مربوط به این طرح در انتهاى گفت و گو ارائه خواهد شد) به عنوان آخرین سوال، حجم عملیات اجرایى گوناگونى که براى اجراى این طرح به انجام رسیده است چه میزان بوده است؟ فعالیتهاى اجرایى کلى طرح سد و نیروگاه کارون ۴ و راههاى جایگزین از این قرار بوده است: ۱۱ میلیون متر مکعب حجم کل خاکبردارى طرح بوده و ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب نیز در این طرح عملیات خاکریزى صورت گرفته است. بخش دیگرى از کار بتن ریزى بوده که ۲ میلیون و ۲۰۰ متر مکعب حجم بتن ریزى این طرح بوده است. طول کل حفارى و تزریق این طرح نیز به ۹۵۰ کیلومتر بالغ شده است که در نوع خود کم نظیر است.یکى دیگر از بخشهاى این طرح احداث راههاى جایگزین و جابجایى خطوط لوله نفت و گاز در این منطقه است. احداث این راهها و جابجایى خطوط لوله گاز و نفت به این دلیل در دستور کار این طرح قرار گرفت که با احداث سد کارون ،۴ قسمتى از محور ارتباطى بین استانهاى اصفهان و خوزستان و همچنین خطوط لوله انتقال نفت و گاز موجود در زیر تراز دریاچه قرار مى گیرد.  به همبن دلیل احداث مسیرهاى جایگزین در محورهاى اصفهان ـ شهرکرد ـ ایذه ـ اهواز و همچنین اصفهان ـ بروجن ـ لردگان و ایذه - اهواز و اجراى مسیر جایگزین خطوط لوله نفت و گاز از نیازهاى این طرح است. به همین دلیل یک دستگاه پل بزرگ بر روى دریاچه سد کارون ۴ (شاخه ارمند) به طول ۴۰۰ متر طراحى و اجرا خواهد شد که بزرگترین پل رودخانه کارون به شمار مى رود.یک دستگاه پل دیگر نیز در پایین دست سد کارون ۴ به طول ۲۲۰ متر طراحى شده و تعداد ۷ رشته تونل با طولهاى مختلف و احداث قطعه دوم جاده منج ـ بیدله به طول ۵/۵ کیلومتر با حجم عملیات خاکى ۱ میلیون متر مکعب، و احداث مسیر شهرکرد ـ ایذه به طول ۱۶ کیلومتر در منطقه کوهستانى سخت با حجم عملیات خاکى ۳ میلیون متر مکعب، مشکل تردد در این مسیر را بر طرف کرده و به عنوان راه هاى جایگزین این مسیر به بهره بردارى خواهد رسید. براى جابجایى خطوط نفت و گاز نیز مسیرى به طول ۱۳ کیلومتر با حجم عملیات خاکى بالغ بر ۳ میلیون متر مکعب و احداث یک دستگاه پل به طول ۳۰۰ متر بر روى رودخانه بازفت طراحى و اجرا خواهدشد.میزان کارهاى انجام شده در این طرح، آنچنان درخور توجه و شایسته تحسین است که جز با بازدید حضورى قابل تصور نیست.  لازم مى دانم که از کوششهاى شبانه روزى شما و همه همکارانتان در این طرح صمیمانه تشکر نمایم. با آبگیرى این سد، این منطقه به یکى از زیستگاه هاى پرندگان تبدیل مى شود و چشم اندازهاى زیبا و شگفتى را فراروى بینندگان قرار مى دهد و به یکى از قطبهاى گردشگرى ایران تبدیل خواهد شد. به همین دلیل، بسیار خوشحالیم که با اجراى این طرح، در کنار بهره برداریهاى صنعتى و فنى، زمینه حضور هموطنان و گردشگران در این منطقه فراهم خواهد آمد و کوششهاى فرزندان این کشور براى آبادانى این سرزمین مى تواند از نزدیک دیده شود. جهت دریافت نسخه الکترونیکی روزنامه ابرار اقتصادی به ضمیمه مراجعه نمایید .